The Facts in the Case of Mr. Valdemar

Oorspronkelijke titel: The Facts of M. Valdemar’s Case
Eerste publicatie: December 1845 (The American Review)
Genre: Horror
Tijd: Ergens ná 1838
Locatie: Harlem (New York)
Personages: De heer P… (ik-verteller), Erneste Valdemar, dokter D., dokter F., De heer Theodore L..l, verplegers

Samenvatting (let op: spoilers!):
Waarom is nog nooit iemand op zijn sterfbed gehypnotiseerd? Voor P… (de verteller van dit verhaal) is het onbegrijpelijk. Hij heeft zich de technieken van Mesmerisme bekwaam gemaakt en zal niet rusten voordat hij weet of een stervende aanmerkelijk langer in leven gehouden kan worden onder hypnose. Uitgerekend zijn goede vriend en auteur Mr. Erneste Valdemar, die hij al vaker heeft gehypnotiseerd, loont zich uitstekend voor dit experiment. Door een vergevorderd stadium van tuberculose heeft hij nog maar heel kort te leven. Volgens afspraak ontvangt P… een bericht van Valdemar, een etmaal voor diens te verwachten overlijden. Hij haast zich naar hem toe. De dokters D. en F. zijn al aanwezig in de kamer van de uitgemergelde patiënt. Na enig overleg wordt besloten de dag erna het experiment uit te voeren. Die dag is de toestand van Valdemar zodanig verslechterd dat P… niet langer kan wachten op de dokters, maar gelukkig is wel een medisch student ter plekke die aantekeningen zal maken van wat plaatsvindt. De al praktisch overleden Valdemar stemt nogmaals in met de hypnose waarna P… deze in gang zet. Pas als ook de dokters hun opwachting maken, krijgt hij zijn vriend onder hypnose. Hij heeft op dat moment geen polsslag meer, zijn handen en voeten zijn ijskoud, maar hij ademt wel nog lichtjes. De dag erna leeft hij nog steeds. P… stelt hem wat vragen waarop hij antwoordt dat hij stervende is. Niet lang erna krijgt zijn lichaam een dusdanige lijkkleur en zijn alle symptomen van de ingetreden dood zo aanwezig dat aangenomen wordt dat hij overleden is. Totdat na vele minuten alsnog zijn stem klinkt: ‘Ik heb geslapen… en nu… nu… ben ik dood.’ Bij vragen die P… nog stelt, trilt niet meer dan Valdemars tong.
Liefst zeven maanden zijn verstreken als de dokters en P… tot een overeenstemming komen. Valdemar moet worden ontwaakt. Als P… hem naar zijn wensen vraagt, antwoordt hij met zijn afschuwelijke stem dat hij dood is en dat hij ofwel ‘in slaap’ wil worden gebracht of dat ze hem moeten ontwaken. Na enige twijfel haalt P… hem uit zijn hypnose. De gevolgen zijn weerzinwekkend. Voor hun ogen ontbindt Valdemars lichaam tot er niets anders rest dan een stinkende, vloeibare massa. (Jean-Paul Colin)

Vertalingen en bewerkingen:
2021: De feiten in het geval Valdemar (Doodsangst en waanzin, ClusterEffect)
2015: De zaak Mr. Valdemar (Het complete proza van Edgar Allan Poe 4, Pantheon)
2015: Het geval van Mr. Valdemar (Klassieke griezelverhalen 1, Pantheon)
2012: De Feiten in het Geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Reader’s Digest)
2008: De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Vantoen.nu)
2007: De feiten in de zaak van de heer Valdemar (Alle verhalen, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Gouden Reeks nr. 10)
2007: De feiten in het geval-Valdemar (Verhalen, Pandora, 7e druk)
2007: De zaak Mr. Valdemar (Verhalen van Edgar Allan Poe – Deel 2, Classic Press)
2003: De feiten in het geval-Valdemar (Verhalen, Pandora, 6e druk)
2003: De feiten in het geval-Valdemar (Verhalen, Pandora, 5e druk)
2002: De feiten in het geval-Valdemar (Verhalen, Contact, 4e druk)
2001: De feiten in het geval-Valdemar (Verhalen, Contact, 3e druk)
2001: De feiten in het geval-Valdemar (Verhalen, Contact, 2e druk)
2000: De feiten in het geval-Valdemar (Verhalen, Contact, 1e druk)
1995: De ware toedracht in het geval Valdemar (De ondergang van het Huis Usher, Coppens & Frenks)
1995: De feiten in het geval-Valdemar (30 beroemde verhalen, Pandora, 11e druk)
1995: De ware toedracht in het geval Valdemar (Verhalen, De grote klassieken)
1993: De Feiten in het Geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Reader’s Digest)
1990: De zaak Mr. Valdemar (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1989: De zaak Mr. Valdemar (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1989: De feiten in het geval-Valdemar (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 10e druk)
1988: De waarheid in het geval Valdemar (Beroemde fantastische verhalen, Trendboek/HEMA, 2e druk)
1987: De feiten in het geval-Valdemar (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 9e druk)
1986: De zaak Mr. Valdemar (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: De zaak Mr. Valdemar (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1985: De waarheid in het geval Valdemar (Beroemde fantastische verhalen, Trendboek/HEMA, 1e druk)
1984: De zaak Mr. Valdemar (Alle verhalen, Loeb, 2e druk)
1982: De zaak Mr. Valdemar (Alle verhalen van Edgar Allan Poe, Loeb, 1e druk)
1982: De feiten in het geval Valdemar (Creepy Special – Edgar Allan Poe, Semic, stripboek)
1981: Het geval van Mr. Valdemar (Klassieke griezelverhalen, Loeb)
1981: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk)
1981: De ware toedracht in het geval Valdemar (Verhalen, Prisma Klassieken nr. 55)
1981: De ware toedracht in het geval Valdemar (Verhalen, Spectrum Klassieken nr. 55)
1981: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk, gebonden)
1980: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk)
1980: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk, gebonden)
1980: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk, gebonden)
1980: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk, gebonden)
1980: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk, gebonden)
1979: De feiten in de zaak Valdemar (26 griezelverhalen, Hollandia)
1979: De waarheid van het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 15e druk)
1979: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk, gebonden)
1979: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk, gebonden)
1978: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 1e druk, gebonden)
1978: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk)
1978: The facts in the case of M. Valdemar (BulkBoek nr.8, Engelse reeks, 4e jaargang)
1977: De waarheid van het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 14e druk)
1976: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk)
1975: De feiten in de zaak (/ in het geval) Valdemar (Macabre nr. 10, Semic Press, stripboek)
1975: De waarheid van het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 13e druk)
1974: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk)
1974: De waarheid over het geval Valdemar (50 beroemde griezelverhalen, Elsevier, 1e druk)
1973: De waarheid van het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 12e druk)
1973: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk)
1972: De feiten in het geval Valdemar (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk)
1971: De waarheid van het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 11e druk)
1969: De waarheid van het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 10e druk)
1968: De waarheid van het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 9e druk)
1966: De waarheid over het geval Valdemar (Na middernacht, Jessurun Lobo, Elsevierpocket D22)
1964: De feiten in het geval Valdemar (Verhalen van mysterie en fantasie, L.J. Veen, Amstel-boeken nr. 143/144)
1964: De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma Pocket nr. 76, 8e druk)
1964: De feiten in het geval Valdemar (Korte verhalen, nr.3, Nationale Uitgeverij Rotterdam)
1962: De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 7e druk)
1959: De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 6e druk)
1959: De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 5e druk)
1957: Het geval van Mr. Valdemar (Griezelverhalen, Havank, 1e druk)
1957 (ca.): De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 4e druk)
1956 (ca.): De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 3e druk)
1955 (ca.): De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 2e druk)
1953: De waarheid in het geval Valdemar (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 1e druk)
1951: De waarheid inzake M. Valdemar (Zes vertellingen, De Wereld-Boog nr. 11,  4e druk)
1950: De waarheid inzake M. Valdemar (Zes vertellingen, Wereldbibliotheek,  3e druk)
1949: De waarheid over het geval Valdemar (Voor en na middernacht, Elsevier, 1e druk)
1930: De waarheid in “het geval Valdemar” (Fantastische vertellingen, H.D. Tjeenk Willink & Zoon)
1918: De waarheid in zake M. Valdermar (De zwarte kater, Gust Janssens)
1918: Het geval van den heer Valdemar (feuilleton ‘De leermeester van Sherlock Holmes’ in De Preangerbode)
1918: De waarheid in zake M. Valdemar (Een tiental verhalen / Tien vertellingen, Wereldbibliotheek, 3e druk)
1912: De waarheid in zake M. Valdemar (Tien vertellingen, Wereldbibliotheek, 2e druk)
1910: De waarheid in zake M. Valdemar (Tien vertellingen, Wereldbibliotheek, 1e druk)
1905: Mesmerieke onthulling (feuilleton in het Bataviaasch Nieuwsblad)
1899: De Waarheid in zake M. Valdemar (feuilleton in De Kroniek. Een Algemeen Weekblad)
1896: De waarheid van het geval Valdemar (feuilleton in De Nieuwe Amsterdammer. Dagblad voor Nederland)
1884: Het gebeurde met Mr Valdemar (De Vlaamsche Kunstbode, 14e jaargang)

Verhaalanalyse:
2013: De eenzaamheid van de waanzin (Ranne Hovius)

Essay:
2012: I am dead. I am alive. Over ‘The facts in the case of M. Valdemar’ van Edgar Allan Poe (Dit nog, ook dit, Wiel Kusters, Athenaeum –Polak & Van Gennep)

Trivia:
2004: Het museum van Zwendel en Bedrog (Alex Boese). Een korte toelichting op hoe Poe met zijn verhaal het publiek probeerde te misleiden.

Films:
2008: The Case of M. Valdemar (Two Evil Eyes, regie: Dario Argento, George A. Romero)
2004: The Case of M. Valdemar (Tales of Terror, regie: Roger Corman)

Two Evil Eyes met o.a. The Case of M. Valdemar (NL: 2008), Dario Argento

Tales of Terror met o.a. The Case of M. Valdemar (NL: 2004), Roger Corman


Zes vertellingen (1950), Dick van Luijn

Fantastische vertellingen (1930), Albert Hahn jr.