Thou Art the Man

Eerste publicatie: November 1844 (Godey’s Lady’s Book)
Genre: Detective/satire
Tijd: Zomer in het jaar 18…
Locatie: Rattleborough (fictieve plaats)
Personages: Naamloze ik-verteller, Barnabas Shuttleworthy, Charles/Charley/Old Charley Goodfellow, de heer Pennifeather, Officier van Justitie, politieagenten

Samenvatting (let op: spoilers!):
Rattleborough is in rep en roer. Een van de meest voorname en rijke inwoners, Barnabas Shuttleworthy, is sinds een paar dagen vermist. Het paard waarmee hij onderweg was, is op eigen houtje teruggekeerd met een schotwond door de borst en zonder zadeltassen. Shuttleworthy had nog kort voor zijn verdwijning voor zijn boezemvriend Charley Goodfellow een grote kist besteld met Château-Margaux, diens lievelingswijn. Het is deze Goodfellow die alle bewoners van Rattleborough adviseert nog een tijdje te wachten met een zoektocht, want mogelijk gebeurt er ‘vanzelf’ wat. Aangezien hij erg geliefd is in het stadje neemt iedereen zijn tamelijk ongebruikelijke advies ter harte. De neef van Shuttleworthy, de veel minder geliefde Pennifeather, is het hier volstrekt niet mee eens. Hij wil dat meteen naar het ‘lijk’ wordt gezocht. Dat hij blijkbaar ervan uitgaat dat zijn oom is vermoord vindt men ronduit verdacht. Tussen Goodfellow en Pennifeather is het onlangs nog tot een handgemeen gekomen waarbij eerstgenoemde zwoer wraak te nemen. Na enig overleg besluit men toch akkoord te gaan met Pennifeathers voorstel: direct een zoektocht ondernemen. Goodfellow op zijn beurt weet iedereen te overtuigen dat het het beste is als hij deze leidt en dat ze beter allemaal samen op dezelfde plek zoeken. Algauw vinden ze een spoor van hoefindrukken dat abrupt eindigt bij een poel. Op aandringen van Goodfellow laten ze deze leeglopen. Daarbij wordt een gescheurd en bebloed vest gevonden van Pennifeather dat hij droeg op de dag dat zijn oom verdween. Hij blijkt bovendien de erfgenaam te zijn van zijn oom die al meermaals had gedreigd hem te onterven. Hij wordt dan ook gearresteerd, waarna Goodfellow een bebloed mes van Pennifeather vindt. Tijdens de rechtbankzitting komt door een verklaring van getuige Goodfellow ook naar voren dat Pennifeather een grote som geld van zijn oom ontvreemd moet hebben. En bij sectie op het paard blijkt de verwijderde kogel eveneens van de verdachte te zijn. Hij wordt daarom ter dood veroordeeld. Goodfellow is intussen nog populairder geworden bij de bewoners vanwege zijn edelmoedige optreden voor Pennifeather (hij wilde borg voor hem staan). Hij nodigt een groot aantal vrienden bij hem thuis uit nadat hij een brief heeft gekregen waarin staat dat de kist Château-Margaux alsnog bij hem afgegeven wordt. De volgende dag zitten zij allen aan tafel. Zodra de kist arriveert wordt deze op tafel gezet en geopend. Maar wat is dit? Uit de kist verrijst het ontbindende lichaam van Shuttleworthy. Deze kijkt Goodfellow aan en spreekt de woorden: ‘Jij bent de schuldige!’. In blinde paniek bekent Goodfellow dat hij de moordenaar is, maar ook hoe hij de moord heeft uitgevoerd. Zodra hij is uitgesproken valt hij dood neer.
De naamloze verteller van dit verhaal onthult nu aan de lezer dat hij vanaf het eerste begin Goodfellow verdacht van de moord. Hij had ook het lijk gevonden ergens in een droge put en wist af van de kist met wijn die bezorgd zou worden. Vervolgens deed hij het lijk in een kist, op zo’n manier dat dit bij het openen eruit zou springen. De kist liet hij door een van zijn bedienden naar het adres rijden van Goodfellow waar hijzelf ook aanwezig was. Aangezien de verteller kan buikspreken deed hij net of het lijk zelf sprak toen de kist werd geopend. De heer Pennifeather werd na dit alles meteen op vrije voeten gesteld. (Jean-Paul Colin)

Vertalingen en bewerkingen:
2015: ‘Jij bent de schuldige’ (Het complete proza van Edgar Allan Poe 4, Pantheon)
2011: Jij bent de dader (Nachten vol angstaanjagende schoonheid, Ed Franck)
2007: ‘U bent de man’ (Alle verhalen, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Gouden Reeks nr. 10)
2007: ‘Gij zijt die man’ (Verhalen, Pandora, 7e druk)
2007: ‘Jij bent de schuldige’ (Verhalen van Edgar Allan Poe – Deel 2, Classic Press)
2003: ‘Gij zijt die man’ (Verhalen, Pandora, 6e druk)
2003: ‘Gij zijt die man’ (Verhalen, Pandora, 5e druk)
2002: ‘Gij zijt die man’ (Verhalen, Contact, 4e druk)
2001: ‘Gij zijt die man’ (Verhalen, Contact, 3e druk)
2001: ‘Gij zijt die man’ (Verhalen, Contact, 2e druk)
2000: ‘Gij zijt die man’ (Verhalen, Contact, 1e druk)
1995: ‘Gij zijt die man’ (30 beroemde verhalen, Pandora, 11e druk)
1995: Het raadsel van Rattleborough (Verhalen, De grote klassieken)
1990: ‘Jij bent de schuldige‘ (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1989: ‘Jij bent de schuldige‘ (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1989: “Gij zijt die man” (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 10e druk)
1987: “Gij zijt die man” (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 9e druk)
1986: ‘Jij bent de schuldige‘ (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: ‘Jij bent de schuldige‘ (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1985: ‘Jij bent het geweest’ (Beroemde fantastische verhalen, Trendboek/HEMA, 1e druk)
1984: ‘Jij bent de schuldige’ (Alle verhalen, Loeb, 2e druk)
1982: ‘Jij bent de schuldige’ (Alle verhalen van Edgar Allan Poe, Loeb, 1e druk)
1981: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk)
1981: ‘Jij bent de schuldige’ (De Moorden in de Rue Morgue en andere misdaadverhalen, Loeb)
1981: Het raadsel van Rattleborough (Verhalen, Prisma Klassieken nr. 55)
1981: Het raadsel van Rattleborough (Verhalen, Spectrum Klassieken nr. 55)
1981: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk, gebonden)
1980: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk)
1980: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk, gebonden)
1980: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk, gebonden)
1980: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk, gebonden)
1980: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk, gebonden)
1979: ‘Jij bent het geweest’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 15e druk)
1979: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk, gebonden)
1979: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk, gebonden)
1978: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 1e druk, gebonden)
1978: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk)
1977: ‘Jij bent de schuldige’ (Beroemde misdaadverhalen, Elsevier)
1977: ‘Jij bent het geweest’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 14e druk)
1976: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk)
1975: ‘Jij bent het geweest’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 13e druk)
1974: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk)
1973: ‘Jij bent het geweest’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 12e druk)
1973: ‘Jij bent de schuldige’ (De moorden in de rue Morgue, bruna crime classics nr. 9)
1973: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk)
1972: “Gij zijt die man” (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk)
1971: ‘Jij bent het geweest’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 11e druk)
1969: ‘Jij bent het geweest’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 10e druk)
1968: ‘Jij bent het geweest’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 9e druk)
1966: Jij hebt het gedaan! (De zwarte kat en andere griezelverhalen, J.M. Meulenhoff)
1964: “Gij zijt die man” (Verhalen van mysterie en fantasie, L.J. Veen, Amstel-boeken nr. 143/144)
1964: “Gij zijt die man” (Korte verhalen, nr.3, Nationale Uitgeverij Rotterdam)
1957 (ca.): ‘Jij bent het geweest!’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 4e druk)
1956 (ca.): ‘Jij bent het geweest!’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 3e druk)
1955 (ca.): ‘Jij bent het geweest!’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 2e druk)
1953: ‘Jij bent het geweest!’ (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 1e druk)
1918: “Gij zijt de moordenaar” (feuilleton ‘De leermeester van Sherlock Holmes’ in De Preangerbode)

Gij zijt die man (1974-75), Harry van Kruiningen