The Devil in the Belfry

Oorspronkelijke titel: The Devil in the Belfry. An Extravaganza.
Eerste publicatie: 18 mei 1839 (Saturday Chronicle)
Genre: Humor/satire
Tijd: –
Locatie: Vondervotteimittiss (fictief stadje in Nederland). Oorspronkelijk werd dit exact zo naar het Nederlands vertaald, maar in 1964 maakten Nederlandse vertalers hier opeens Oelatsoutsein (‘Hoe laat zou het zijn?’) van. Deze vertaling valt op zich wel te verklaren want met Vondervotteimittiss had Poe ‘Vonder vaat time it is’ ofwel ‘Wonder what time it is?’ in gedachte. Echter gingen de Nederlandse vertalers in 1964 de fout in door ‘Dutch’ naar ‘Duitse’ te vertalen. We lezen kortom sindsdien in verhalenbundels ‘Het Duitse stadje Oelatsoutsein’ in plaats van ‘Het Nederlandse stadje Oelatsoutsein’. Toch werd in 2007 de fout opgemerkt door uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep en gecorrigeerd in ‘Alle verhalen’ (Gouden Reeks nr. 10), zo ook in ‘De moorden in de rue Morgue en andere verhalen’ uit 2012. Spijtig genoeg ging in 2015 uitgeverij Pantheon weer de fout in door er ‘Duitse’ van te maken.
Personages: Naamloze ik-verteller, oude dame, drie kwajongens, oude heer, gemeenteraad, torenwachter, klokkenluider, de Duivel, inwoners van Vondervotteimittiss

Samenvatting (let op: spoilers!):
Wanneer het afgelegen Nederlandse stadje Vondervotteimittiss werd gesticht, is niet bekend. Waar de naam vandaan komt ook niet. De naamloze ik-verteller weet daarentegen wel dat het uiterlijk van het door heuvels ingesloten dorp nooit is veranderd. Sterker nog, de gemeenteraad keurt het volledig af om alles wat oud en vertrouwd is te veranderen. De inwoners weten ook niet beter of alles wat zich buiten Vondervotteimittiss bevindt, is ondraaglijk. Wat verder opvalt is dat de huizen als twee druppels water op elkaar lijken, het interieur nergens verschilt, en de bewoners bijzonder gehecht zijn aan kolen en klokken, die dan ook in alle woningen op prominente plekken aanwezig zijn. Op het midden van het dorpsplein staat het gemeentehuis, dat een opvallende torenspits heeft waarin zich een grote, door de bewoners aanbeden klok bevindt. Net als andere klokken en horloges in het dorp loopt deze sinds mensenheugenis perfect. Er is ook een torenwachter aangesteld die zich elke dag ontfermt over het klokkenhuis als ware het zijn eigen kind.
Alles verloopt voorspoedig totdat op een dag een zeer kleine, boosaardige jongeman over de heuvels komt aangesneld, de toren in een mum van tijd beklimt, en om een halve seconde voor twaalf uur de klok begint te luiden. Als gewoonlijk kijken de bewoners mee op hun horloge. Tot en met de twaalfde slag heerst er tevredenheid. Maar dan volgt er een dertiende slag. Een slag die ervoor zorgt dat het dorp siddert en beeft, dat alle huiskamerklokken als behekst dertien keer slaan, en de dieren gillend en krijsend rondjes rennen. Het gemene klokkenluidertje kan zijn lol niet op. De verteller van dit verhaal heeft ondertussen het dorp verlaten en roept ons allen nu op: verjaag in godsnaam dat duiveltje uit de toren en herstel de orde! (Jean-Paul Colin)

Vertalingen en bewerkingen:
2015: De duivel in de klokkentoren (Het complete proza van Edgar Allan Poe 2, Pantheon)
2012: De duivel in de klokkentoren (De moorden in de rue Morgue en andere verhalen, Athenaeum – Polak & Van Gennep)
2007: De duivel in de klokkentoren (Alle verhalen, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Gouden Reeks nr. 10)
2007: De duivel in de klokkentoren (Verhalen, Pandora, 7e druk)
2007: De duivel in de klokkentoren (Verhalen van Edgar Allan Poe – Deel 1, Classic Press)
2003: De duivel in de klokkentoren (Verhalen, Pandora, 6e druk)
2003: De duivel in de klokkentoren (Verhalen, Pandora, 5e druk)
2002: De duivel in de klokkentoren (Verhalen, Contact, 4e druk)
2001: De duivel in de klokkentoren (Verhalen, Contact, 3e druk)
2001: De duivel in de klokkentoren (Verhalen, Contact, 2e druk)
2000: De duivel in de klokkentoren (Verhalen, Contact, 1e druk)
1995: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, Pandora, 11e druk)
1990: De duivel in de klokketoren (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1989: De duivel in de klokketoren (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1989: De duivel in de klokketoren (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 10e druk)
1987: De duivel in de klokketoren (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 9e druk)
1986: De duivel in de klokketoren (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: De duivel in de klokketoren (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1984: De duivel in de klokketoren (Alle verhalen, Loeb, 2e druk)
1982: De duivel in de klokketoren (Alle verhalen van Edgar Allan Poe, Loeb, 1e druk)
1981: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk, gebonden)
1981: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk)
1980: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk)
1980: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk, gebonden)
1980: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk, gebonden)
1980: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk, gebonden)
1980: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk, gebonden)
1979: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk, gebonden)
1979: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk, gebonden)
1978: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 1e druk, gebonden)
1978: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk)
1976: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk)
1974: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk)
1973: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk)
1972: De duivel in de klokketoren (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk)
1964: De duivel in de klokketoren (Verhalen van mysterie en fantasie, L.J. Veen, Amstel-boeken nr. 143/144)
1964: De duivel in de klokketoren (Korte verhalen, nr.3, Nationale Uitgeverij Rotterdam)
1951: De duivel in de klokketoren (Zes vertellingen, De Wereld-Boog nr. 11,  4e druk)
1950: De duivel in de klokketoren (Zes vertellingen, Wereldbibliotheek,  3e druk)
1946: De duivel in de klokketoren (volledige verhaal in De Waarheid. Volksdagblad voor Nederland)
1925: De duivel in den klokketoren (volledige verhaal in De Tribune)
1918: De duivel in den klokketoren (Een tiental verhalen / Tien vertellingen, Wereldbibliotheek, 3e druk)
1912: De duivel in den klokketoren (Tien vertellingen, Wereldbibliotheek, 2e druk)
1910: De duivel in den klokketoren (Tien vertellingen, Wereldbibliotheek, 1e druk)
1907: De duivel in den klokketoren (volledige verhaal in het Bataviaasch Nieuwsblad)

Zes vertellingen (1950), Dick van Luijn

De duivel in het belfort (1886-1888), James Ensor